W jednej z sal parafialnych parafii pw. św. Jadwigi Królowej w Płocku w dn. 27 października 2022 r. odbył się wykład i promocja książki dr. W. Wybulta pt.: „Dzi
ałalność ustawodawcza abp. A. J. Nowowiejskiego, biskupa płockiego (1908-1941)”. Książka została dofinansowana przez Kapitułę Katedralną Płocką.
Spotkanie poprowadził K. Sobociński – wiceprezes Stowarzyszenia Rodzin Katolickich, który przedstawił autora publikacji oraz wprowadził uczestników spotkania w jego tematykę.
Podczas ponadgodzinnego spotkania prelegent w pierwszym rzędzie przedstawił postać błogosławionego biskupa płockiego. Witold Wybult w następujących słowach podsumował czas obejmowania pr
zez niego rządów w diecezji płockiej: „Biskup A.J. Nowowiejski, obejmując rządy w diecezji płockiej był doskonale zorientowany w zastałej sytuacji prawnej, organizacyjnej czy personalnej prastarej diecezji. Taka sytuacja z pewnością ułatwiła mu niemalże natychmiastowe podjęcie obowiązków pasterskich, bez potrzeby czasochłonnego wdrażania się i poznawania sytuacji, jak to się dzieje w przypadku, gdy nowo mianowany biskup pochodzi z terenu innej diecezji”.
Prelegent przywołał m.in. przejmujące słowa bł. kard. S. Wyszyńskiego z 1964 r. o biskupie z Płocka, który został zamęczony w obozie koncentracyjnym w KL Soldau Działdowie: „Ostatnia wojna okryła chwałą stolicę bi
skupią w Płocku, gdy Bóg zesłał chwalebne męczeństwo na sędziwego starca, zasłużonego biskupa J. Nowowiejskiego, a zarazem na towarzysza jego męczeństwa, biskupa Wetmańskiego. Obydwaj zginęli w obozie koncentracyjnym – jak się przypuszcza – w Działdowie. […] Ponieśli śmierć męczeńską, bo Polskę zalali nieprzyjaciele Krzyża i nieprzyjaciele Narodu. Chcąc osłabić Naród, zniszczyć silne więzy […] niszczyli inteligencję, lud i duchowieństwo […]. Wiedzieli, co jest mocą Narodu Polskiego i co sprawia, że Naród ten jest niezwyciężony i niepokonany. Uważali, że trzeba odebrać Narodowi rdzeń jego mocy, spokojnego trwania i cierpliwości – wiarę. Dlatego niszczyli Kościół Boży, posyłając do obozów koncentracyjnych kapłanów i Biskupów”.
W drugiej części spotkania autor książki zaprezentował wybrane akty normatywne abp. A. J. Nowowiejskiego, które regulowały porządek prawny w diecezji płockiej podczas ponad trzydziestotrzyletniego pontyfikatu tego biskupa w prastarej diecezji.
W tej części Witold Wybult przypomniał m.in. słynną odezwę biskupa z 11 sierpnia 1920, w której polecał: „Kapłan ani podczas zarazy, ani podczas wojny uchodzić nie może (Jan 10, 12; Jerem. 46, 21). W takich razach trzeba być bohaterem. Gdyby ktoś quod Deus avertat, opuścił stanowisko swoje, niechże wie, że naraża się na kary kościelne i pozbawienie swego zaszczytnego urzędu Pasterza”.
Warto zwrócić uwagę na działalność świeckich w czasie rządów abp. Nowowiejskiego. Prelegent mówił: „Okazuje się, że aktywność wiernych świeckich w różnego rodzaju ruchach kościelnych w okresie rządów abp. Nowowiejskiego była bardzo wzmożona. Działo się tak mimo tego, że Rządca diecezji, idąc za głosem swojej epoki, przypisywał laikatowi w działalności duszpasterskiej rolę pomocniczą, wspierającą działalność duchowieństwa. Nie dziwił nikogo fakt, że świeccy w spełnianiu apostolatu byli wówczas całkowicie zależni od własnego duszpasterza i całkowicie jemu podporządkowani. Mimo takiej postawy, Arcybiskup widział ogromny sens w aktywizacji osób świeckich”.
Dla przykładu w diecezji płockiej: w Stowarzyszeniu Najświętszego Sakramentu w 1928 r. było 5275 członków, we wszystkich stowarzyszeniach eucharystycznych w 1931 r. było 15048 członków, w III Zakonie św. Franciszka w 1926 r. było 4230 braci i sióstr, natomiast w Akcji Katolickiej w Polsce było w 1930 r. 750 tyś. członków, dziś jest ich zaledwie 22 tyś.
„Ustawodawstwo Arcybiskupa nie było statyczne, ulegało bowiem zmianom i modyfikacjom, ilekroć było to konieczne, przy czym aktualizacje norm prawnych były podyktowane przede wszystkim potrzebami diecezji, jak również wymogami prawa powszechnego i kościelnego partykularnego prawa polskiego (synod plenarny)” – zakończył swoje wystąpienie dr Witold Wybult.
Organizatorami wydarzenia był: Wydział ds. Rodzin Kurii Diecezjalnej Płockiej oraz Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej.
Fot. J. Waćkowski
Więcej: Fotografie z promocji książki
